Tag: ELEKTRİK İŞLERİ ETÜT İDARESİ

 

AKM Belleten – Cumhuriyet Tarihinde Bugün 24 Haziran * ELEKTRİK İŞLERİ ETÜT İDARESİ

ELEKTRİK İŞLERİ ETÜT İDARESİ Türkiye’yi elektriğe kavuşturma planını ve bu plan içinde yer alan kuruluşların ön projelerini hazırlamak üzere düzenlenen kanunla, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı’na bağlı Kamu İktisadi Teşebbüs’ü niteliğinde bir kurum olarak 24 Haziran 1935’te kuruldu.


Kuruluş Tarihi   : 24.06.1935
Kuruluş Kanunu (BKK) Tarih : 24.06.1935 No : 2819
Adres: EİE İdaresi Genel Müdürlüğü
Eskişehir Yolu 7. km No: 166
06520/ANKARA
Tel : 295 50 00 (Santral)
Faks : 295 50 05
Web Sitesi: www.eie.gov.tr

Statüsü

EİE, 1935 yılında 2819 sayılı özel kanunla kurulmuş, özel hukuk hükümlerine bağlı tüzel kişiliği olan, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığına bağlı bir Genel Müdürlük’tür. 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu’nda (II) sayılı cetvelde “Özel Bütçeli  İdareler” bölümünde yer almaktadır. Hesap ve işlemleri Sayıştay denetimine tabi bulunmaktadır.

Kuruluş Amacı

Ülkemizin elektrik enerjisi üretim imkanlarını araştırmak ve bunlarla ilgili mühendislik hizmetleri yapmaktır.

Görevleri

Ülkenin hidrolik, rüzgâr, jeotermal, güneş, biyokütle ve diğer yenilenebilir enerji kaynakları öncelikli olmak üzere tüm enerji kaynaklarının değerlendirilmesine yönelik ölçümler yapmak, fizibilite ve örnek uygulama projeleri hazırlamak; araştırma kurumları, yerel yönetimler ve sivil toplum kuruluşları ile işbirliği yaparak pilot sistemler geliştirmek, tanıtım ve danışmanlık faaliyetleri yürütmek.

Sanayide ve binalarda enerjinin rasyonel kullanımı ile ilgili olarak, bilinçlendirme ve eğitim hizmetleri vermek, üniversiteleri, meslek odalarını ve tüzel kişileri aynı hizmetleri verebilmeleri için yetkilendirmek ve denetlemek, Enerji Verimliliği Koordinasyon Kurulunun sekretaryasını yürütmek.

Ulaşımda, elektrik enerjisi üretim tesislerinde, iletim ve dağıtım sistemlerinde enerjinin etkin ve verimli kullanılması yönünde ilgili bakanlık ve kuruluşlar tarafından yürütülen çalışmaları izlemek, değerlendirmek, önlem ve/veya proje önerileri geliştirmek.

Enerji Verimliliği Koordinasyon Kurulu tarafından onaylanan enerji verimliliği uygulama projelerini ve araştırma ve geliştirme projelerini izlemek ve denetlemek. Enerji tüketim noktalarında çevreyi ilgilendiren zararlı atık ve emisyonların gelişimini izlemek, değerlendirmek, projeksiyonlar üretmek ve önlem önerileri hazırlamak.

Ülkede ve dünyada enerji alanındaki çalışmaları ve gelişmeleri izlemek ve değerlendirmek, ülkenin ihtiyaç ve şartlarına uygun olarak araştırma ve geliştirme hedef ve önceliklerini belirlemek, bu doğrultuda araştırma ve geliştirme çalışmaları yapmak, yaptırmak, çalışma sonuçlarını ekonomik analizleri ile birlikte kamuoyuna sunmak.

Enerji ile ilgili tüm paydaşların, doğru ve güncel bilgiye hızla erişebilmelerini sağlamak; ulusal enerji envanterini oluşturmak ve güncel tutmak; planlama, projeksiyon, izleme ve değerlendirme çalışmalarına destek vermek üzere ulusal enerji bilgi yönetim merkezi kurmak ve işletmek.

Yerli ve yenilenebilir enerji kaynaklarının değerlendirilmesine ve enerji verimliliğinin artırılmasına yönelik projeksiyonlar ve öneriler geliştirmek.

Toplum genelinde enerji bilincinin geliştirilmesi ve yeni enerji teknolojilerinden yararlanılması amacıyla faaliyette bulunmak.

Enerji verimliliği ile ilgili olarak kamu kurum ve kuruluşları, üniversiteler, özel sektör ve sivil toplum örgütleri arasında etkili ve verimli işbirliğinin geliştirilmesi yönünde koordinasyonu sağlamak.

Enerji ile ilgili konularda kamuoyunu bilgilendirmek ve bilinçlendirmek amacıyla faaliyetlerde bulunmak.

Diğer ülkelerdeki benzer ulusal ve uluslararası kuruluşlarla işbirliği yapmak ve bilgi alışverişinde bulunmak. 20/02/2001 tarihli ve 4628 sayılı  Elektrik Piyasası Kanunu ve bu Kanuna istinaden çıkarılmış olan Elektrik Piyasası Lisans Yönetmeliğine göre rüzgâr enerjisine dayalı lisans almak maksadı ile yapılan başvurulara ilişkin olarak Bakanlık tarafından çıkarılacak yönetmelik çerçevesinde görüş oluşturmak.

GEÇMİŞ YILLARDAN BU YANA ÜRETİLEN HİZMETLER

Baraj ve HES Mühendislik Çalışmaları

Etüt – Proje Hizmetleri

Etüt-proje hizmetleri kapsamında ülkemiz akarsuları üzerinde tasarlanan baraj ve idroelektrik santral projelerinin mühendislik hizmetleri çalışmaları yürütülmektedir. EİEİ tarafından bu güne kadar projelendirilen toplam 357 adet HES projesinin toplam enerji üretim potansiyeli 77.879 GWh/yıl olup bu rakam ekonomik hidroelektrik potansiyelimizin %60’ına karşılık gelmektedir. Büyük kapasiteli HES projelerinin yanı sıra akarsularımızın bugüne kadar incelenmemiş kısımlarının araştırılarak enerji üretimi bakımından değerlendirilmesine yönelik olarak ülkemizin ekonomik HES potansiyelinin
daha da artırılması maksadıyla küçük akarsular üzerinde de ilave HES potansiyel belirleme çalışmaları yürütülmektedir.

Teknik Danışmanlık Hizmetleri

4628 sayılı Kanun kapsamında üretilen baraj ve hidroelektrik santral projelerine ilişkin ön başvuru ve fizibilite raporları incelenerek bu projelerin EİE tarafından üretilen projeler ile çakışıp çakışmadığının kontrolü ile teknik kontrolleri yapılmaktadır. Bugüne kadar Devlet Su  İşleri Genel Müdürlüğünce gönderilen 2770 adet ön başvuru ve 471 adet fizibilite ve revize fizibilite raporu kontrol edilerek görüş bildirilmiştir.

EİE Genel Müdürlüğü, rüzgâr enerjisine dayalı yatırım yapmak isteyen kamu tüzel kişilerine talebe bağlı olarak rüzgâr ölçümü, zemin etüdü ve fizibilite desteği sağlamaktadır. Ayrıca görev alanı ile ilgili diğer konularda Bakanlığımıza teknik danışmanlık hizmeti verilmektedir.

Kamulaştırma Çalışmaları

3096 sayılı “Türkiye Elektrik Kurumu Dışındaki Kuruluşların Elektrik Üretimi, Dağıtımı ve Ticareti  İle Görevlendirilmesi Hakkında Kanun” kapsamında Yap-İşlet-Devret yöntemi ile gerçekleştirilen Birecik Barajı ile Yamula Barajı ve HES Projesi kamulaştırma çalışmaları, 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu hükümlerine göre EİEİ tarafından yürütülmektedir.

İnşaat ve İşletme Denetimi Çalışmaları

3096 sayılı Kanun kapsamında özel sektör tarafından gerçekleştirilen tesislerin, gerek inşaat gerekse işletme dönemi boyunca onaylanmış projelerine, bu konuda yayınlanmış standartlarına ve Bakanlığımız ile özel  şirketler arasında imzalanan sözleşme hükümlerine uygunluğu denetlenerek bu konuda Bakanlığımıza teknik danışmanlık hizmeti verilmektedir. Halen YİD Projesi kapsamında işletilmekte olan toplam 19 adet HES ve 2 adet RES tesisi EİEİ tarafından düzenli olarak denetlenmektedir.

Hidroelektrik Enerji Potansiyeli Atlası (HEPA) Projesi

EİEİ tarafından bugüne kadar çeşitli seviyelerde projelendirilen ve bundan sonra projelendirilecek HES’lerin sayısal ortama aktarılarak Coğrafi Bilgi Sistemleri (CBS) yardımıyla sorgulama, sunum
ve analiz elde etme çalışmalarını kapsamaktadır. Bu amaçla öncelikle, EİEİ tarafından geliştirilen (işletmedeki barajlı santrallar ve işletmedeki regülatör tipi santralar dahil) HES’lerin detaylı karakteristik bilgileri (proje seviyesi, ili, ilçesi, nehir, kurulu gücü vb.) konumsal verilerini de içerecek şekilde sayısal ortama aktarılmıştır. Mevcut yazılım kullanılarak hazırlanan HEPA Projesi için 1/25.000 ölçekli haritalar altlık olarak kullanılmakta olup 2010 yılında sisteme ilave edilenlerle birlikte toplam 357 proje her türlü sorgulama, sunum ve analize hazır hale getirilmiştir. Ön çalışma olarak basit sorgulamaları içeren bir yazılım hazırlanmış ve EİEİ web sayfasında kullanıma açılmıştır.

HES Proje verilerinden başka, EİEİ tarafından işletilmekte olan Akım Gözlem İstasyonları’na (AGİ) ilişkin bilgiler de derlenerek sisteme aktarılmış, semboloji, format vb. çalışmalar tamamlanarak test aşamasına getirilmiştir. HEPA kapsamında bundan sonraki aşamada, EİEİ tarafından geliştirilen yeni projelere ilave olarak özel sektör tarafından geliştirilen projeler ve DSİ enerji projeleri ile bu projelerin genel yerleşim planlarının da çizilerek sisteme dahil edilmesi hedeflenmiştir.

Pompaj Depolamalı HES Potansiyel Belirleme Çalışmaları

Ülkemizin pik enerji ihtiyacının karşılanmasına katkı sağlamak amacıyla çeşitli bölgelerde sürdürülen Pompaj Depolamalı HES potansiyel belirleme çalışmalarını kapsamaktadır. 2008 yılı içerisinde ilk etüt seviyesinde çalışılan 18 adet Pompaj Depolamalı HES projesi tamamlanmış olup rapor basım işlemleri tamamlanmıştır. Bu projelerin toplam kurulu gücü 14.600 MW’tir

Hidrometrik ve Hidrolojik Çalışmalar

Hidrometrik etüt çalışmaları kapsamında gözlem istasyonlarının tesisi ve işletilmesi, istasyonlardan toplanan verilerin değerlendirilmesi, baraj ve HES projelerinin mühendislik hidrolojisi ve hidrolojik model çalışmaları yürütülmektedir. Ülkemiz sınırları içerisinde bulunan 25 adet ana akarsu havzasında akarsuların hidrometrik ve hidrolojik karakterlerinin belirlenmesi amacıyla hidrometrik Etüt Merkezleri (Elazığ, Erzincan, Samsun, Bursa, Aydın, Adana, Ankara, Van, Rize, Isparta, Kayseri) aracılığıyla ölçümler yapılmaktadır. Elde edilen hidrometrik veriler merkezde (Ankara) değerlendirilip analizleri yapılarak yayın haline getirilmekte ve kullanıcıların hizmetine sunulmaktadır.

Jeolojik-Jeoteknik ve Jeotermal Araştırma Çalışmaları

Hidroelektrik Enerji Amaçlı Jeolojik-Jeoteknik Araştırma Çalışmaları

Başta su olmak üzere, rüzgar, jeotermal, nükleer, kömür, güneş vb. enerji kaynaklarını değerlendirmeye yönelik tasarlanan mühendislik yapılarını, ilk etüt aşamasındaki yer seçiminden işletme aşamasına kadarki süreçte, olumsuz etkileyecek jeomühendislik sorunları (depremsellik, geçirimlilik, duraysızlık, vb.) yüzey ve/veya yeraltı sondajlı araştırmalarla belirlenmekte; belirlenen sorunlara çözüm önerileri getirilmekte, inşaat için gerekli kil, kum, çakıl vb. malzemenin temini amacıyla arazide ve laboratuvarda araştırmalar yapılmaktadır. EİE Genel Müdürlüğünce geçici sondaj kampları aracılığı ile kuruluşundan günümüze kadar 928.434,65 metre sondaj, 110.978 metre galeri ve 31.350 metre enjeksiyon yapılmıştır. Ayrıca 4628 sayılı Kanun kapsamındaki HES fizibilite raporlarının incelenmesi ile HES tesislerinin işletme denetim ve geçici kabul çalışmaları yapılmaktadır.

Yenilenebilir Enerji Kaynakları Çalışmaları

Ülkenin hidrolik, rüzgâr, jeotermal, güneş, biokütle ve diğer yenilenebilir enerji kaynaklarının çevre etkileri de dikkate alınarak değerlendirilmesi için kullanılabilir enerji potansiyellerini belirlemek ve bu potansiyellerden yararlanma yöntemlerini ortaya koymak, kullanımlarının yaygınlaştırılmasını ve dolayısıyla bu kaynakların getireceğiavantajlardan yararlanmak amacıyla strateji geliştirme, potansiyel belirleme, etüt, ölçüm, fizibilite, araştırma ve geliştirme, test ve demonstrasyon projeleri yürütülmektedir.

Rüzgâr Enerjisi Potansiyeli Atlası (REPA)

Ülkemizin tamamını kapsayan “Rüzgâr Enerjisi Potansiyeli Atlası (REPA)” ile ilgili çalışmalar, coğrafik bilgi sistemlerinden ve uydu görüntülerinden yararlanarak tamamlanmış olup, bilgi web sayfasında yayımlanmaktadır. Ülkemizde rüzgâr enerjisine dayalı üretim tesisleri kurmak isteyen birçok yatırımcı ilgilendikleri alanların rüzgâr kaynak bilgilerini, EİEİ Genel Müdürlüğüne başvuru yaparak temin edebilmektedir. Mevcut REPA ürün görüntüleme yazılımı geliştirilerek yazılıma ilave özellikler kazandırılmıştır. Bu kapsamda; alansal/noktasal bilgi taleplerinin raporlanması, belirlenecek olan rüzgâr kaynak alanlarına rüzgâr türbinlerinin otomatik olarak yerleştirilmesi, 30 ve 70 metre yüksekliklerde güç yoğunluğu ile kapasite faktörü haritalarının oluşturulması, belirlenen bir rüzgâr santral alanının referans elektrik enerjisi üretim değerinin hesaplanması ve bu alanın ortalama güç yoğunluğunun belirlenmesi, istenilen türbin tipine ait teknik değerlerin girilmesi gibi özellikler tamamlanarak yazılıma ilave edilmiştir. Ayrıca, mevcut ürün görüntüleme yazılımına ilave tematik haritalar entegre edilmiştir. İhtiyaç halinde temin edilecek yeni tematik haritalar da sayısallaştırılarak REPA’ya entegre edilecektir.

Rüzgâr Enerjisi Santraları (RES) Lisans Başvurularının Teknik Değerlendirilmesi

Rüzgâr Enerjisine Dayalı Lisans Başvurularının Teknik Değerlendirilmesi Yönetmeliği kapsamındaki çalışmaların yürütülmesi ile ilgili bir projedir. 2009 yılında EPDK tarafından gönderilen ve başvuru sahibi tüzel kişilerin santral sahası bildirimlerinde belirtilen türbin koordinatları CBS teknikleri kullanılarak sayısal ortama aktarılmıştır. Lisanslı, uygun bulma kararı alınmış ve uygun bağlantı görüşü oluşmuş başvurulara ait santral sahaları incelenmiş ve EPDK’na görüş bildirilmiştir. Ayrıca, lisansındaki türbin koordinatlarında değişiklik isteyenler ile geçici kabulü yapılmış lisanslı projelerinde kapasite artışı talep edenlerin uygunluk yazıları da EPDK’na bildirilmiştir.

Bununla birlikte inceleme ve değerlendirme aşamasındaki 711 adet başvurunun bilgileri CBS ortamına aktarılmış ve 411 adetinin teknik değerlendirmesi yapılarak “Teknik Değerlendirme Sonuç Raporları” EPDK’ya gönderilmiştir. RES Yönetmeliği kapsamında, RES yatırımı yapmak isteyen kamu tüzel kişilerine sunulacak destek hizmetlerinin kapsamı belirlenmiştir.

Güneş Kolektörü Test Çalışması

Ülkemizde yaklaşık 12 milyon m2 düzlemsel güneş kollektörü mevcut olup her yıl yaklaşık 1 milyon m2 kolektör üretilmektedir. EİE Genel Müdürlüğünde kurulu bulunan güneş kolektörleri ısıl performans test platformu aracılığı ile firmaların Ar-Ge çalışmalarına destek verilmekte ve TSE belgesi isteyen firmalara ait kolektörlerin ısıl performans testleri yapılmaktadır.

Güneş Enerjisi Potansiyel Atlası (GEPA)

Ülkemiz güneş kuşağı içinde yer almakta olup bu konuda önemli bir potansiyele sahiptir. Bu potansiyel sıcak su üretiminde kullanılmakla birlikte elektrik üretimi yok denecek seviyededir. Bu potansiyeli elektrik üretiminde kullanılabilmesi amacıyla GEPA hazırlanarak EİE internet sayfası üzerinden  kullanıcıların hizmetine sunulmuştur. Kullanıcılar internet sayfası üzerinden il ve ilçe bazlı aylık güneş enerjisi potansiyellerini ve güneşlenme sürelerini rahatlıkla öğrenebilmektedirler. “Güneş Enerjisi Potansiyel Belirleme Çalışması” kapsamında hazırlanan atlas ile ülkemizdeki güneş enerjisi uygulamaları açısından en iyi alanların nereler olduğu ve belirlenen bu alanlardaki güneş enerjisine dayalı elektrik veya ısı enerjisi üretim imkânlarının belirlenmesi amaçlanmıştır.

Bitkisel Atıklardan Elektrik, Isı Veya Akaryakıt Üretebilen Örnek Tesis Uygulamaları

Yeterli miktarda bitkisel atıkların temin edilebileceği ve üretilecek atık ısının servis edilebileceği özelliklere uygun bir tesis alanının araştırılması ve biyogaz ile biyokütle gazlaştırma tesisleri için örnek uygulamaların yapılması amacıyla yürütülen bir projedir. 2009 yılında; BEPA projesi çıktıları kullanılarak 500 kW gücünde biyogaz tesislerinin kurulabileceği ve TİGEM tarafından işletilen hayvan çiftlikleri belirlenmiş ve bu konuda TİGEM yetkilileri ile görüşülmüştür. Aynı  şekilde orman kaynaklı biyokütle atıklarının kullanılacağı 500 kW gücündeki gazlaştırma tesislerinin kurulabileceği öncelikli alanlar belirlenerek konu Orman Genel Müdürlüğüne aktarılmıştır.

Enerji Verimliliği Çalışmaları

Doğal enerji kaynakların kıtlığı, enerjiye olan talebin artışı ve hammadde fiyatlarındaki yükselmeler sonucunda bütün dünya ülkelerinde olduğu gibi ülkemizde de enerjinin daha verimli kullanılmasına yönelik önlemler alınmasını gündeme getirmektedir. Bu bağlamda enerjinin her noktada verimli ve etkin kullanılması ve israfının önlenmesi amacıyla, kamu, özel sektör ve sivil toplum kuruluşlarının katılımıyla çalışmalar yürütülmektedir. Türkiye’nin birincil enerji tüketimi 2008 yılında 106,4 milyon TEP olarak gerçekleşmiştir.

Türkiye, OECD ülkeleri arasında kişi başına en düşük enerji tüketimine sahip olmasına karşın, gelişme hızına bağlı  enerji tüketimindeki artış nedeniyle önemli bir tasarruf potansiyeline sahiptir. Yapılan çalışmalar, 2020 yılındaki 222 milyon TEP olarak gerçekleşmesi beklenen birincil enerji talebini en az %15 (30 MTEP) azaltabilecek bir potansiyele sahip olduğumuzu ortaya koymaktadır.

Gerekli önlemler alınmaz ise Türkiye’nin nihai enerji tüketimindeki artış, küresel enerji tüketimine ve sera gazı emisyonlarına önemli etkide bulunacaktır. Bu durum karşısında Türkiye, enerji temin güvenliğinin sağlanması, çevre sorunlarının azaltılması ve ekonomi üzerinde enerji maliyetlerinin yükünün azaltılması amacıyla enerji verimliliğine daha fazla önem vermeye başlamıştır. Bu çerçevede 2007 yılında yasalaşan Enerji Verimliliği Kanunu Türkiye pratiklerinde uygulanabilir tedbirleri, uygulamaları, destekleme mekanizmalarını ve yaptırımları kapsamaktadır.

Etüt ve Eğitim Hizmetleri

Enerji verimliliği bilincini oluşturmak, enerji tasarrufu odaklarını ve miktarlarını tespit etmek, endüstriyel işletmeler ile kamu, ticari ve hizmet binalarında etkili bir enerji yönetim sistemi kurulmasına yardımcı olmak amacıyla sanayi ve bina gibi nihai enerji tüketim sektörlerinde enerji verimliliği etüt çalışmaları ile mevcut durum ve tasarruf potansiyeli tespit edilmekte ve yapılan kurslar ile enerji yöneticileri yetiştirilmektedir. 2005-2009 yılları arasında gıda, seramik, tekstil, demir-çelik, beyaz eşya, kağıt ve kimya sektörlerinde olmak üzere 51 ön görüşme, 51 ön inceleme, 2 ön etüt  ve 8 etüt olmak üzere toplam 112 çalışma yapılmıştır. Ayrıca 2005-2008 yılları arasında 7 kamu kurumuna ait toplam 14 binada enerji verimliliği etütleri ve Antalya’da 239 otelde enerji tasarruf potansiyeli belirlemeye yönelik çalışma yapılmıştır.

Enerji Verimliliği Kanunu kapsamında yıllık enerji tüketimi 1.000 TEP ve üzeri olan endüstriyel işletmelerde, yıllık enerji tüketimi  1.000 TEP’ten az olan endüstriyel işletmelere yönelik çalışmalar yapmak üzere organize sanayi bölgelerinde, kurulu gücü 100 MW ve üzeri olan elektrik üretim tesislerinde, toplam inşaat alanı en az 20.000 m2 veya yıllık toplam enerji tüketimi 500 TEP ve üzeri olan ticarî ve hizmet binalarında ve toplam inşaat alanı en az 10.000 m2 veya yıllık toplam enerji tüketimi 250 TEP ve üzeri olan kamu kesimi binaları da enerji yöneticisi görevlendirilmesi gerekmektedir. 2005-2009 yılları arasında sanayi sektöründe enerji yöneticilerinin sertifikalandırılmasına yönelik 41, bina sektöründe enerji yöneticilerinin sertifikalandırılmasına yönelik 25 adet kurs gerçekleştirilmiş olup bu eğitimlere 1420 kursiyer katılmıştır.

Yetkilendirilmiş EVD  şirketlerine laboratuar kullanım desteği sağlanması kapsamında 2009 yılından itibaren bina ve sanayi sektörüne yönelik 21 adet uygulamalı eğitim programı gerçekleştirilmiş olup bu eğitimlere 494 kursiyer katılmıştır. Ayrıca, bölgesel işbirliklerinin geliştirilmesi amacıyla başta Türk Cumhuriyetleri olmak üzere, Asya, Orta Doğu ve Balkan ülkelerine yönelik uluslararası enerji yöneticisi eğitim programları düzenlenmektedir. Bu kapsamda 2005-2009 tarihleri arasında 25 ülkeden 113 kişinin katıldığı 6 eğitim programı düzenlenmiştir.

Ulusal Enerji Bilgi Yönetim Merkezi (UEBYM)

2819 sayılı Elektrik  İşleri Etüd  İdaresi Teşkiline Dair Kanunun 2 inci maddesi kapsamında, enerji ile ilgili tüm paydaşların doğru ve güncel bilgiye hızla erişebilmelerini sağlamak; ulusal enerji envanterini oluşturmak ve güncel tutmak; planlama, projeksiyon, izleme ve değerlendirme çalışmalarına destek vermek üzere Ulusal Enerji Bilgi Yönetim Merkezi (UEBYM) kurmak ve işletmek EİE’nin görevleri arasında yer almaktadır. “Ulusal Enerji Bilgi Yönetim Merkezi (UEBYM)” Projesinde enerji sektöründeki verilerin güncel, güvenilir ve faydalı bilgiye dönüştürülmesi; doğru bilginin, doğru yere, doğru formatta, doğru kanaldan ve doğru zamanda ulaştırılması, sektördeki gelişimin uluslararasında kabul görmüş göstergeler yardımıyla izlenmesi ve değerlendirilmesi, etkileşimli bilgi akışı ile Bakanlık faaliyetlerindeki katılımcılığın ve toplum genelindeki enerji kültürünün gelişimine katkıda bulunulması, performansa dayalı stratejik yönetim tekniklerine ve karar süreçlerine destek sağlanması hedeflenmiştir. Bu proje 2010 yılında başlatılan Enerji Bilgi ve Teknoloji Yönetim Merkezi (EBİTEM) Projesi altında yürütülecektir.

Enerji Verimliliği Portalı

Enerji verimliliği çalışmalarının yaygınlaştırılması, etkinliğinin artırılması ve enerji verimliliğinin gelişiminin izlenmesi amacıyla, etkileşimli bilgi akışının sağlanabileceği, dinamik envanter üzerinden sağlıklı projeksiyonların üretilebileceği, bilgi toplama, depolama, analiz ve raporlama fonksiyonlarına sahip bir Enerji Verimliliği (EnVer) Portalı 2007 yılında kurulmuştur. EnVer Portalı ile esnek raporlama özelliğine sahip güncel ve güvenilir bir veri tabanının oluşturulmakta, EİE tarafından sunulan hizmetlerin yanı sıra izleme ve denetim çalışmalarında etkinlik artırılmakta ve kamuoyunun bilgi ve bilinç düzeyi geliştirilmektedir. Portala Enerji Verimliliği Kanunu uyarınca enerji yöneticisi görevlendirmekle yükümlü endüstriyel işletmelere ve binalara ait 2004-2005 ve 2006 yılı enerji tüketim verileri girilmiş olup, 1.000 TEP ve üzeri enerji tüketimi olan 905 endüstriyel İşletme izlenmektedir. Bu çerçevede hazırlanan; sektörel bazda yakıt kullanım istatistikleri; enerji yoğunlukları, karbon emisyonları, vb bilgiler portalda yer almaktadır.

Enerji Verimliliği Koordinasyon Kurulu (EVKK)

5627 sayılı Enerji Verimliliği Kanunu kapsamında oluşturulan Enerji Verimliliği Koordinasyon Kurulu’nun (Kurul) sekretarya görevi EİEİ tarafından yürütülmektedir. Kurul ilk toplantısını 31 Ekim 2007 tarihinde gerçekleştirmiş olup 2009 yılı sonuna kadar toplam 10 toplantı yapılmıştır. Toplantılarda;

• Enerji Verimliliği Haftası etkinlikleri,
• Çalışma grupları ve geçici ihtisas komisyonları oluşturulması,
• Verimlilik artırıcı projelerin (VAP) desteklenmesi,
• Gönüllü anlaşma yapılacak işletmelerin belirlenmesi,
• Makina Mühendisleri Odası’nın yetkilendirilmesi,
• Sertifika ve eğitim ücretlerinin belirlenmesi,
• Danışma Kurulu toplantıları
konularında kararlar alınmıştır.

Ulusal Enerji Bilgi Yönetim Merkezi (UEBYM)

2819 sayılı Elektrik  İşleri Etüd  İdaresi Teşkiline Dair Kanunun 2 inci maddesi kapsamında, enerji ile ilgili tüm paydaşların doğru ve güncel bilgiye hızla erişebilmelerini sağlamak; ulusal enerji envanterini oluşturmak ve güncel tutmak; planlama, projeksiyon, izleme ve değerlendirme çalışmalarına destek vermek üzere Ulusal Enerji Bilgi Yönetim Merkezi (UEBYM) kurmak ve işletmek EİE’nin görevleri arasında yer almaktadır. “Ulusal Enerji Bilgi Yönetim Merkezi (UEBYM)” Projesinde enerji sektöründeki verilerin güncel, güvenilir ve faydalı bilgiye dönüştürülmesi; doğru bilginin, doğru yere, doğru formatta, doğru kanaldan ve doğru zamanda ulaştırılması, sektördeki gelişimin uluslararasında kabul görmüş göstergeler yardımıyla izlenmesi ve değerlendirilmesi,etkileşimli bilgi akışı ile Bakanlık faaliyetlerindeki katılımcılığın ve toplum genelindeki enerji kültürünün gelişimine katkıda bulunulması, performansa dayalı stratejik yönetim tekniklerine ve karar süreçlerine destek sağlanması hedeflenmiştir. Bu proje 2010 yılında başlatılan Enerji Bilgi ve Teknoloji Yönetim Merkezi (EBİTEM) Projesi altında yürütülecektir.

Eşleştirme (Twinning) Projesi

Temmuz 2005 – Kasım 2007 tarihleri arasında AB desteğinde, Türkiye’de Enerji Verimliliğinin Artırılması Eşleştirme (Twinning) Projesi yürütülmüştür. Fransa ve Hollanda’nın enerji verimliliği kuruluşları olan ADEME ve SenterNovem ile yürütülen söz konusu proje kapsamında, Avrupa Birliğinin enerji verimliliği politikaları ve uygulamaları konusunda teknik yardım, bilgi transferi ve eğitim yoluyla Avrupa’daki benzerlerine uygun bir yapının Türkiye’de geliştirilmesine çalışılmıştır. Proje faaliyetleri; Yasal ve Kurumsal Yapının Kuvvetlendirilmesi, Enerji Tasarrufu Potansiyellerinin Belirlenmesi ve Enerji Verimliliğinin Artırılmasının Önündeki Engellerin Belirlenmesi ve Uygulamaların Desteklenmesi gibi üç ana bileşen altında gerçekleştirilmiştir. Bu bileşenler altında gerçekleşen faaliyetler sonucunda;

• Proje boyunca taslak hazırlanması çalışmaları devam eden Enerji Verimliliği Kanunu ve Yönetmelik çalışmalarında AB uzmanlarının görüşlerinden de yararlanılmıştır.

• EİE’deki mevcut kapasitenin iyileştirilmesi ile bilgi ve tecrübe transferinin sağlanmasında proje ortağı ülkelerde düzenlenen eğitim, teknik gezi ve stajların yanısıra yurt içinde sanayi, bina ve ulaştırma sektörlerine yönelik gerçekleştirilen çalıştaylarda özellikle AB ülkelerinde uygulanan politika, plan, program ve uygulamalar, hakkında detaylı bilgiler edinilmiş ve önemli faydalar sağlanmıştır.

• Sanayi, bina ve ulaşım sektörlerinde enerji tasarrufu potansiyelinin belirlenmesi, göstergeler ve modellemelerle ilgili olarak ülkemizde metodolojiler geliştirilmiş, yazılım programları temin edilmiş ve enerji verimliliğini ülkemizin genel enerji projeksiyonlarına entegre etmek için bu konuda farklı kurum ve kuruluş çalışanlarından oluşturulan bir ekibin eğitilmesi de dahil olmak üzere çalışmalar yürütülmüştür.

• Yerel düzeyde enerji tasarrufu programların geliştirilmesi ve izlenmesi için özellikle bina ve ulaşım sektörlerinde yerel makamların ve paydaşların programlarında Türk ortakların aktif  olarak yer alması gibi konularda çalışmalar yürütülmüştür.

• İlgili kurum ve kuruluşlarla temaslar arttırılmış, bu kuruluşlardan ilgili personelin, proje faaliyetlerine katılımları sağlanmış ve işbirlikleri tesis edilmiştir.

• 5627 sayılı Enerji Verimliliği Kanunu kapsamında, ülkemiz sanayi sektöründe enerji verimliliğini artırmak üzere Gönüllü Anlaşma uygulamalarını yaygınlaştırmak ve uygulama mekanizmalarını tesis etmek üzere, bu konuda önemli bilgi ve tecrübe birikimi olan  Hollanda’nın bu bilgi ve tecrübelerinden yararlanmak amacıyla Hollanda Hükümeti ile ikili işbirliği geliştirilmiştir.

Rüzgâr İzleme ve Tahmin Merkezi Projesi (RİTM)

Rüzgâr hızlarının ileriye dönük (1-48 saat) tahmin edilmesi ve böylece rüzgâr elektrik santrallerinden üretilecek enerji miktarlarının önceden belirlenerek enerji üretim sistemi içinde (üretim, iletim, dağıtım) rüzgârın kapasite kredisinin artırılması oldukça önemlidir. Böylece, bir rüzgâr elektrik  santralından 1-48 saat sonrası için elde edilebilecek enerji miktarının tahmin edilmesi sektördeki yatırımcının ve  şebeke işleticilerinin yapacağı planlamaların sağlıklı olmasını sağlayacaktır. Bu amaca yönelik olarak yapılacak bu proje ile hem mevcut işletmedeki RES’lerden üretilen enerji miktarlarının izlenmesi hem de bu tesislerin ileriye dönük enerji üretimlerinin tahmin edilebilmesi için bir merkezin kurulması ve işletilmesi amaçlanmıştır. Söz konusu merkezin kurulum çalışmaları 2010 yılında başlatılacak olup 2012 yılında tamamlanması planlanmıştır.

Enerji Bilgi ve Teknoloji Yönetim Merkezi Projesi (EBİTEM)

EBİTEM; Bakanlığımız ve TÜBİTAK-MAM işbirliğinde enerji sektöründeki kararların ve uygulamaların hızlı ve isabetli olmasına katkıda bulunmak amacıyla, gelişmeleri değerlendiren, ufku tarayan ve yenilik planlayan bir merkez kurulması çalışmaları üç yılda tamamlanacaktır. EİE yerleşkesinde kurulacak merkezin personeli, başlangıçta TÜBİTAK üzerinden sağlanacaktır.

Faaliyetleri:
• Enerji sektörünün kamu ve özel kesimindeki farkındalıkları artırmak, politikalara ve uygulamalara ışık tutmak,
• Yurt dışındaki yeni teknolojilerin özümlenmesi, yerli teknolojilerin geliştirilmesi ve uygulamaya aktarılması,
• Enerji sektöründeki nitelikli insan gücünün korunmasına ve gelişmesine katkıda bulunmak için, yurt içi ve yurt dışı uzmanları ve deneyimli ünlüleri davet etmek suretiyle kısa süreli kurslar düzenlenmesi,
• Sektördeki bilgi ve bilinç düzeyini artırıcı toplantılar düzenlenmesi,
• Faaliyetleri ile ilgili basılı ve/veya elektronik ortamda yayınlar yapılmasıdır. UEBYM Projesi de bu merkez çatısı altında yürütülecektir.

Ölçme ve Değerlendirme Sistemi   (ÖDES)

Bu proje ile enerji verimliliği ve yenilenebilir uygulamalarında ülke genelindeki ve şartlarındaki gelişimin ölçülmesine ve değerlendirilmesine yönelik sistematiğin, özgül enerji tüketimleri, iletim  şartları, çevre emisyonları, ekonomik ve sosyal göstergeler ile birlikte ODEX endeksine dayandırılarak kurulması ve işletilmesi amaçlanmıştır. EBİTEM ve UEBYM Projeleri ile entegre olarak yürütülecek olan proje, TÜBİTAK işbirliği ile 2010 yılında başlatılacaktır.


Kaynak: http://www.etisanenerji.com/bilgi/elektrik-isleri-etut-idaresi-eie/