Atatürk İlkelerinin ve Laiklik İlkesinin Anayasa’da Yer Alması

Atatürk ilkeleri 1924 Anayasası’nın ikinci maddesi, sonra da 1937 Anayasası’nın birinci maddesinde şu sırayla yer almışlardır:

1- Cumhuriyetçilik
2- Milliyetçilik
3- Halkçılık
4- Devletçilik
5- Laiklik
6- İnkılapçılık veya devrimcilik… (Atatürk bu iki deyimi de kullanmıştır).

Laiklik İlkesinin Anayasa’da Yer Alması

5 Şubat 1937
Atatürk’ün önderliğinde, ulusal egemenlik temeline dayalı olarak kurulan Türkiye Cumhuriyeti’nin hedefi, çağdaş uygarlık düzeyine ulaşmak olmuştur. Bu amaçla, kuruluşundan başlayarak ilk on yıl içinde gerçekleştirilen Cumhuriyet devrimleriyle başta Eğitim Birliği ve Medeni Kanun’un kabulü olmak üzere laik hukuk sisteminin de yol haritası belirlenmiştir.

Demokrasinin, çağdaşlığın, insan haklarının ve özellikle kadının insan haklarının güvencesi olan laiklik ilkesinin ilk adımı 1924 Anayasası’nda değişiklik yapılarak 10 Nisan 1928 atılmış, “Türk Devleti’nin Dini, Dın-i İslamıdır” kuralı çıkarılmıştır.

Atatürkçü düşünce sisteminde laiklik, yalnızca din ve devlet işlerinin birbirinden ayrılmasını öngören bir ilke değil, aynı zamanda dünya sorunlarına akılcı ve bilimsel bakış açısı getiren bir yaşam biçimidir.
5 Şubat 1937 tarihinde, 1924 Anayasasında yapılan değişiklikle yer verilen laiklik ilkesi, 1961 ve 1982 Anayasalarında da devletin değiştirilemez temel nitelikleri arasında yer almıştır.

Demokrasinin olmazsa olmaz koşulu olan laiklik ilkesi, kadının insan haklarının da güvencesidir.
Türk Üniversiteli Kadınlar Derneği olarak, laikliği zedeleyecek her türlü girişimin ülkemizi çağdaş uygarlık yolundan geriye götüreceğini görüyor ve özenle korumaya her zamandan fazla ihtiyaç olduğunu kamuoyuyla paylaşıyoruz.

Nazan Moroğlu
TÜKD Genel Başkanı